Institucioni i Avokatit të Popullit (IAP) ka vlerësuar se vendimi i Zyrës së Rregullatorit të Energjisë (ZRRE), për tarifat e ndryshme e të bazuara në nivel të konsumit të energjisë elektrike, është në kundërshtim me nenin 47 të Ligjit Nr. 05/L-084 për Rregullatorin e Energjisë, raporton Drejtësia Sot.
Me opinionin ex officio te IAP-së, nr. 39/2022, është bërë vlerësimi i strukturës së re tarifore në Kosovë, dhe trajton ligjshmërinë dhe mbi të gjitha elementet e të drejtave të njeriut që mund të jenë shkelur me vendimin e ZRRE-së, për përcaktimin e strukturës tarifore.
IAP vlerëson se vendimi i ZRRE-së ka elemente të diskriminimit dhe trajtimit të pabarabartë ndaj konsumatorëve. Tarifat e ndryshme e të bazuara në nivel të konsumit të energjisë elektrike janë në kundërshtim me nenin 47 të Ligjit Nr. 05/L-084 për Rregullatorin e Energjisë, ku theksohet domosdoshmëria që tarifat të kenë karakter jo diskriminues.
Vendimi i ZRRE-së për të përjashtuar konsumatorët e veriut të Kosovës nga shtrenjtimi i rrymës krijon situatë të diskriminimit të pjesës tjetër të konsumatorëve. Gjithashtu, subvencionimi në mes të kategorive të konsumatorëve me çmime të rregulluara vë gjithashtu ZRRE-në në pozicion diskriminues.
Vendimi për faturim retroaktiv dhe mos-reflektimi i saj në faturë si dhe mos-reflektimi i nivelit të subvencionimit në faturë përbën gjithashtu shkelje të të drejtës së konsumatorëve për informim. Masat afirmative të vendosura në vendimin e ZRRE-së nuk i gëzojnë njëjtë të gjithë konsumatorët me çmime të rregulluara dhe nga shtrenjtimi nuk preken njëjtë të gjithë qytetarët e Republikës së Kosovës.
Vendimi i ZRRE-së për shtrenjtim selektiv të çmimit të energjisë, për vendosje të bllok tarifave dhe vendimi për subvencionim gjithashtu selektiv bien në kundërshtim me parimet e vendosjes së tarifave të përshkruara në legjislacionin vendor, me legjislacionin e Komunitetit të Energjisë në Vjenë dhe në kundërshtim me dispozitat e Ligjit për Mbrojtjen e Konsumatorit.
Avokati i Popullit e vlerëson të nevojshme që Qeveria e Kosovës të themeloi fondin e konsumatorëve në nevojë. Pakoja e re e paralajmëruar e legjislacionit në fushën e energjisë të përcaktoj qartësisht kufirin e varfërisë energjetike dhe ta ndërlidhë atë me të hyrat familjare në mënyrë që mbështetja për konsumatorët e cenueshëm të jetë e qëndrueshme, dinamike dhe të reflektoi situatën socio-ekonomike të tyre pa diskriminuar të tjerët.
Diskriminimi bazuar në nivelin e konsumit duhet të hiqet dhe ZRRE në bashkëpunim me Qeverinë, Agjencinë e Efiçiencës së Energjisë dhe Fondin e Efiçiencës të gjejnë mekanizma tjerë të rritjes së vetëdijes apo nxitjes për efiçiencë pa kufizime të niveleve të konsumit dhe dallim të çmimeve për shfrytëzim të një komoditeti që duhet paguar për njësinë e shpenzimit, jo për volumin e tij.
Avokati i Popullit e vlerëson të nevojshme që i gjithë procesi i përcaktimit të strukturës tarifore dhe lartësisë së tarifave të rikthehet në pikën zero dhe çdo proces i ardhshëm, të ndiqet nga parimet e mos diskriminimit etnik apo regjional dhe barazisë së konsumatorëve në tregun e rregulluar.
Raportin e plotë mund ta lexoni këtu: https://bit.ly/3NtaioC
Kujtojmë që lidhur me vendimin e Zyrës së Rregullatorit të Energjisë (ZRRE), që parashihte rritje të tarifave të energjisë elektrike për konsumatorët që shpenzojnë më shumë se 800 kilovat rrymë brenda një muaji, është në fuqi masa e sigurisë.
Kjo për faktin se, më 18 maj 2022, Gjykata e Apelit e Kosovës e ka refuzuar si të pabazuar ankesën e Zyrës së Rregullatorit të Energjisë (ZRRE), për pezullimin e vendimit të saj që parashihte rritje të tarifave të energjisë elektrike për konsumatorët që shpenzojnë më shumë se 800 kilovat rrymë brenda një muaji.
Aktvendimi i Gjykatës Themelore në Prishtinë-Departamenti për Çështje Administrative, i datës 8 prill 2022, parashihte shtyerjen e ekzekutimit të vendimit të Zyrës së Rregullatorit për Energji Nr.077/22, i datës 09.02.2022, i publikuar më datë 16.02.2022.
Më këtë rast, gjykata e shkallës së parë, kishte vendosur që kjo masë të sigurisë të vlejë deri në një vendim përfundimtar gjyqësor, përkitazi me padinë e ushtruar ndaj ZRRE-së nga ana e Partisë Demokratike të Kosovës (PDK).
Ndaj këtij vendimi, ZRRE kishte parashtruar ankesë në Gjykatën e Apelit, por e njëjta më pas ishte hudhur poshtë si e pabazuar.
GLPS/Drejtësia Sot në raporton në vazhdimësi lidhur me këtë çështje, link: https://www.rolpik.org/apeli-refuzon-ankesen-e-zrre-se-lidhur-me-pezullimin-e-tarifave-te-reja-te-energjise-elektrike/